Jorge Elso Torralbak Industri Ingeniarien titulua lortu zuen Nafarroako Unibertsitate Publikoan 2005ean, eta Ingeniaritza Doktorea da unibertsitate berean 2012. urtetik. Egun, Jorge Nazioartekotze eta Lankidetzarako errektoreordea da unibertsitate NUPen; beraz, elkarrizketa honetan nazioartekotze eta mugikortasun programek duten garrantziaz hitz egiten digu.
Zer garrantzia du gaur egun nazioartekotzeak?
Gaur egungo mundu globalizatuan, nazioartekotzeko estrategia ezinbestekoa da erakunde askotan, eta beharrezkoa unibertsitatean. Internazionalizatzeak nazioarteko dimentsioa unibertsitateko jardueraren arlo guztietan sartzea esan nahi du (prestakuntza, ikerketa eta hedapena), eta, beraz, unibertsitateko komunitate osoak inplikatu behar ditu: ikasleak, irakasleak eta administrazio eta zerbitzuetako langileak. Prozesu jarraia da, bultzada handia eskatzen duena eta egunero forma berriak hartzen dituena: nazioarteko gradu bikoitzak, Erasmus proiektuak, Europako unibertsitateak, etab.
Zer desberdintasun daude egungo Erasmus+ mugikortasun programaren eta aurreko Erasmusen artean?
Egungo Erasmus+ programak (2014-2020) lehen aldiz integratzen ditu hezkuntza-sektore guztiak -eskola heziketa, lanbide heziketa eta helduen hezkuntza-, goi mailako hezkuntzako jatorrizko sektoreaz gain. Bere aurrekontua nabarmen handitu da: 2007-2013 zikloari dagozkion Etengabeko Ikaskuntza Programaren 6.970 milioi eurotik, 16.454 milioi euroko aurrekontura para da, hau da, % 236 hazi da.
Programa mota guztietako hezkuntza proiektuak finantzatzen dituzten 3 funtsezko ekintzetan dago egituratuta:
- Pertsona fisikoen mugikortasuna ikasteko arrazoiak direla eta: ikastetxeetako ikasle eta langileen Erasmus ohiko egonaldiak.
- Berrikuntzarako eta praktika onak trukatzeko lankidetza: hezkuntza-erakundeen nazioarteko partzuergoak sortzea ahalbidetzen duen ekintza berria da (unibertsitateak, ikastetxeak, helduen prestakuntza zentroak, etab.), hezkuntza proiektu bateratuak gauzatzeko.
- Politikaren erreformarako laguntza: ekintza berri honek gobernuko hezkuntza politiken garapenean eragina duten proiektuak gauzatzeko nazioarteko partzuergoen eraketa finantzatzen du.
Funtsezko 3 ekintzez gain, Jean Monnet ekintza mantentzen da, nazioarteko hezkun-tza finantzatzen duena Europar Batasunarekin lotutako gaiei buruzkoa eta Kirolaren Aldeko Ekintza lehenengo aldiz txertatzen dena.
Azken berritasun bat nazioarteko dimentsioa deiturikoa txertatzea da, Erasmus programak Europar Batasuneko mugetatik irtetea ahalbidetuz. Aurreko ekintzak munduko ia edozein herrialdetan egin daitezke.
Programa berriaren ziklorako (2021-2027), EBk dagoeneko aurrekontua onartu du, aurreko ziklora bideratutako zenbatekoa hirukoizten duena, parte-hartzaile gazteen kopurua handitzea ahalbidetuko duena. Horretarako, programara sarbidea oztopatzen duten oztopo ekonomiko, sozial eta kultural guztiak ezabatzeko zenbait neurri proposatu dira.
Gainera, hurrengo 2021-2027 urteetan, Europako beste programa batzuekin sinergiak areagotzea aurreikusi da, gaur egun Erasmus+ programaren arabera finantzatu ezin daitezkeen jarduerak estaltzeko. Beste programa batzuetako aurrekontua beken zenbatekoa doitzeko, talde ahulenei garraiatzeko eta mantentzeko gastuak edo proiektu berriak finantzatzeko erabiliko dira.
Nola sustatzen ari zarete Erasmus+ bezalako mugikortasun programak, nazioartekotzea eta lankidetza NUPen?
Unibertsitateak bere barne egiturak egokitu ditu nazioartekotzea zentzu zabalean sustatzeko, nazioarteko harremanak eta garapenerako lankidetza barne hartzen dituena. Errektoreordetza eta Nazioartekotze eta Lankidetza Arloko Zuzendaritzek, baita zentro bakoitzean nazioartekotzeko zuzendariordeak, nazioartekotzea maila gorenean erabakiak hartzeko garaian dagoela bermatzen dute. Era berean, NUPek nazioarteko harremanen koordinatzaile sare bat hornitu du titulazioen arabera, eta mugikortasun kudeatzailez unibertsitate bazkideko, kalitatea bermatzen dutenak tituluen nazioartekotzean, mugikortasunaren kudeaketa akademiko zorrotza eta pertsonalizatua eginez, 300 bazkidetza-erakunde baino gehiagorekin harreman zaindu eta indibidualizatuan. Administrazio mailan, Nazioartekotze eta Lankidetza Atalak erakundearen nazioartekotze politikak ezartzen ditu, ikasleentzako eta langileentzako mugikortasun programak kudeatu eta laguntza teknikoa eskainiz Erasmus eta lankidetza proiektuen kudeaketan.
Barruko egitura honek ikasleen edo langileen mugikortasun fisiko hutsetik haratago dagoen nazioartekotze politika ahalbidetzen du. Nazioarteko partzuergoetan lan egiteak, hezkuntzako ikerketa eta berrikuntza proiektuetan, nazioarteko doktoregoak sustatzeak, nazioartekotzea bultzatzeak, ingelesez irakasteak, nazioarteko praktikek eta beka politikak, bai baliabide propioekin bai bankuekin lankidetza hitzarmenen bidez, gaur egun NUPeko ikasleen nazioarteko mugikortasun tasak % 26 gainditzea ahalbidetzen dute, Espainia osoko altuena.
Zer ekarpen egiten dio ikasle bati mugikortasun programetan parte hartzeak?
Lehenik eta behin, heldutasuna. Ikasle bikainak ditugu akademikoki, baina askotan ez dira egoera ezezagunei aurre egin edo beren erosotasun gunetik atera. Mugikortasunak hori egitera behartzen du eta aste batzuetan aldaketa hautemangarria da: segurtasuna, autonomia, egokitasuna, ziurgabetasun tolerantzia lortzen dute… Mugikortasunean komunikaziorako gaitasun handiagoa, sormena, espiritu ekintzailea eta abar lotzen dira. Enpresariek ezagutzen eta baloratzen dute. Zentzu honetan, mugikortasuna ikasleen eskura dauden zeharkako trebetasunak garatzeko aukera onenetarikoa izan daiteke.
Gaur egun zein garrantzia du atzerriko hizkuntzak ezagutzea?
Gaur egun, ingelesa menperatzea Espainian edozein graduatutan espero den gutxieneko baldintza da eta konpainiek beren hautaketa prozesuen hein handi batean hori eskatzen dute. Zentzu horretan, eta ingelesez arintasuna bermatu ondoren, atzerriko bigarren hizkuntza bat menperatzeak lan merkatuan eragin dezake. Frantsesa eta alemana dira gehien eskatzen direnak, nahiz eta beste hizkuntza batzuk ere garrantzitsuak izan daitezkeen sektore jakin batzuetan. Nafarroan, bereziki nabaria da hizkuntza horien erabilgarritasuna, Frantziatik hurbiltasuna eta Volkswagen-en egoitza dela eta. Bestalde, atzerriko hizkuntzen komunikazio trebetasunak eskuratzeak, oro har, beste kultura eta inguruneetara egokitzeko gaitasun handia erakusten du, egungo lan ingurunean trebetasun oso baliotsua.
NUPek edozein motatako laguntza eskaintzen al die mugikortasun programa hauetan parte hartzen duten gazteei?
NUPek kanpoko eta barneko beka programak kudeatzen ditu. Lehenengoak Erasmus beken ordainketa, bankuek (Caja Rural, Banco Santander) emandako bekak ordaintzea, Santander-Iberoamerika eta Santander-Erasmus programaren diru-laguntza esleitzea eta ordaintzea, Aquimob programaren beken tramitazioa, Akitaniarako (Frantzia) ikasleentzat, eta abar. Bestalde, NUPek barne beka politika bat aplikatzen du nazioarteko mugikortasuna sustatzeko, programa bakoitzean kanpoko diru-laguntzaileek emandako zenbatekoen desberdintasunak konpentsatzen dituena. Horrela, programa eta kanpoko diru-laguntzak kontuan hartu gabe, ikasleek gutxieneko komun bat kontatu dezakete mugikortasuna finantzatzeko. Gainera, NUPek beka programa espezifiko bat kudeatzen du baliabide ekonomiko gutxiago dituzten ikasleentzat, nazioarteko mugikortasunaren kostuaren % 100 finantzatzen duena eta urtero aldez aurretik iragartzen da, ikasle bat ere ez nazioarteko hautaketa prozesutik kanpo uzteko, baliabide ekonomiko nahikoak dituzten familietan. Azkenik, hizkuntza prestakuntzarako laguntza programak prestakuntzaren ondoren nazioarteko mugikortasuna burutzeko hautatutako ikasleak NUPeko Goi Mailako Hizkuntza Zentroan matrikulatzen dute.
Nola bultzatuko zenituzke ikasle gazteak mugikortasun programetan parte hartzera?
Egia esan, NUPen arazo gutxi ditugu programa hauetan parte hartzeko, oso ezagunak baitira. Ikasle bakoitzak parte hartzeko arrazoiak dituela uste dut. Batzuetan pragmatikoagoak dira, hala nola curriculuma hobetzea, zenbait trebetasun garatzea edo hizkuntzak ikastea. Beste batzuetan, kezka kulturalak edo beste pertsona eta tokiak ezagutzeko nahia izan daiteke. Zenbait unibertsitatek motibazio bat izan dezakete beren baitan, jakintza arlo jakin batean duten prestutasuna dela eta. Azkenean, arakatzeko bultzada bat egon daiteke, hau da, ordura arte ezagutzen zenuenaren arabera guztiz independentzian urte bat bizitzeko erronka. Batzuetan arrazoi horietako batzuk bat datoz, edo guztiak. Baina, oro har, esango nieke beren bizitzako esperientzia bizien eta aberasgarrienetako bat biziko dutela, eta horrek pertsona desberdinetan bihurtuko dute.
Zer lankidetza mota sustatzen eta eskaintzen duzue NUPen?
NUPek urte asko daramatza unibertsitatearen garapenerako lankidetzarekin lotutako jarduerak bultzatzen. Nazioartekotzeko eta Lankidetzarako Errektoreordetzak arrakastaz garatu ditu Elkartasuneko Prestakuntza eta CREAS izeneko bi programa. Lehenengoak, gure ikasleen mugikortasuna sustatzea du helburu, nazioarteko lankidetza proiektuetan parte har dezaketen herrialdetako kide diren unibertsitateen laguntzarekin, zenbait herrialderi eta lan arloari lehentasuna emanez. Bigarrenak, praktikak lan-esperientzia bat aipatzen du gai sozialei buruzko kezkak dituzten ikasleentzat, programak praktikak, curriculumekoak eta eskolaz kanpokoak, elkartasuneko erakunde alternatibo bati lotuta egiteko aukera eskaintzen baitio. Horrez gain, garapen eta nazioarteko lankidetza ikastaro bat eskaintzen dugu, aurreko bi programekin lotuta, baina unibertsitateko komunitate osoari irekia ere bai. Bertan, barneko eta kanpoko adituek gai hauei sarrera bikaina eskaintzen diete.
Zer onura du lankidetza programetan parte hartzen duen gazte batek?
Ezaugarririk onuragarriena zeharkako gaitasun multzo bat eskuratzea da, gizarte-erantzukizunarekin, kulturartekotasunaren ikuspegitik, arazo globalei begira pentsamendu kritikoa edo ekintza soziala eta ekonomikoa eta ingurumena sortzen dituzten ekimenei zuzendutako ekintzetan, estatuan edo nazioartean.
Zure ustez, programa horietan parte hartzen duten gazteek erraztasun handiagoa al dute lana aurkitzeko?
Zalantzarik ez dut eta, egia esan, badira hainbat ikerketa horren ildoan. Ezagunenetariko bat, CHE aholkularitzak Europar Batzorderako egindakoak, erakutsi zuen graduatu ondorengo bost urteetan langabezia tasa % 23 txikiagoa dela Erasmus ikasleetan, eta epe luzeko langabezia jasateko aukera % 50 gutxiago dela. Ildo beretik, enpresaburuen % 64k nazioarteko esperientzia hautaketa prozesuaren alderdi garrantzitsutzat jotzen dute.
