Robotak bere besoak eta behatzak kontrola ditzake hegaldi-tresnak trebetasunez erabiltzeko, nahiz eta hegazkin batean bibrazio handiak izan. Robotaren memoria hain da handia non Jeppesen nabigazio-karta guztiak memoriza ditzakeen, giza pilotuentzat ezinezkoa den zeregina.
Adimen artifizialak (AI) zein robotikak bide luzea egin dute azken urteotan, hau da, gizakien lan gehienak laster gainditu ahal izango ditu teknologiak, bai lehorrean, bai zeruan.
Koreako Zientzia eta Teknologia Institutuko (KAIST) ingeniari eta ikertzaile talde bat hegazkinak pilotatzeko gai den robot humanoide bat garatzen ari da, kabina aldatu beharrik gabe.
“Pibot hegazkin bat giza pilotu batek bezala gidatu eta kabinako kontrol guztiak manipulatu ditzakeen robot humanoide bat da, gizakientzat diseinatuta dagoena”, azaldu dio David Shimek, KAISTeko ingeniaritza elektrikoko irakasle elkartuak, Euronews Next-i.
Robotak bere besoak eta hatzak kontrola ditzake hegaldi-tresnak trebetasunez maneiatzeko, nahiz eta hegazkin batean bibrazio handiak izan, doitasun handiko kontrol-teknologia erabiliz.
Kanpoko kamerek Pibot-ek hegazkinaren egungo egoera kontrolatzen laguntzen dute eta barnekoek kontrol paneleko funtsezko etengailuak funtzionatzen laguntzen dute.
Pibot gai da hizkuntza naturalean aurkeztutako eskuliburu konplexuak memorizatzeko, hegazkin ezberdinetara moldagarritasuna hobetzen duen balentria.
Bere memoria hain da handia non munduko Jeppesen nabigazio aeronautikoko mapa guztiak memoriza ditzake, giza pilotuentzat ezinezkoa den zerbait, KAIST taldearen arabera.
“Gizakiek hegazkin asko hegan egin ditzakete, baina ohitura horiek barneratuta dauzkate. Beraz, hegazkinez aldatzen saiatzen direnean, beste titulazio bat lortu behar dute. Batzuetan, hori ez da hain erraza, ohitura gure buruan geratzen delako eta ezin dugulako sinpleki batetik bestera aldatu”, azaldu du Shimek.
“Robot pilotuarekin, hegazkinaren konfigurazio indibiduala erakusten badugu, orduan hegazkina pilota dezakezu hegazkin motaren gainean klik eginda”, gaineratu du.
- ChatGPT-k aurrerapen handia egin du
Ikerketa-taldeak dio Pibotek jatorriz gizakientzat idatzitako eskuliburuak “ulertzen” eta memorizatzen dituela, hizkuntza-eredu handietan (LLMs) egindako azken aurrerapenei esker.
“2016an izan genuen gure robot pilotuaren aurrekoa. Garai hartan, ez genuen AI teknologia onik, beraz, eraiki genuena robot soil bat zen. Hauek ezin dute ezer ikasi literaturatik edo eskuliburutik. Baina duela gu-txi, ChatGPTrekin, edo beste hizkuntza-eredu sistema handi batzuekin, teknologiak ikaragarri egin du aurrera”, azaldu du Shimek.
LLM-ri esker, Pibot-ek akatsik gabeko hegaldiak egitea espero da, eta larrialdi-egoeretan bere kideek baino askoz azkarrago erreakzionatuko dutela.
Robot hau gai da hegazkinaren funtzionamendurako eta larrialdietarako eskuliburuak (QRH, tripulazioa hegaldian arazoak izanez gero aipa daitekeen kabinako eskuliburua) memorizatzeko eta berehala erantzuteko. Ibilbide seguru bat ere kalkula dezake denbora errealean hegaldian dagoen hegazkinaren egoeraren arabera.
ChatGPT erabiltzeaz gain, ikerketa-taldea bere hizkuntza naturalaren eredua gara-tzen eta probatzen ari da, Pibot-ek Interneteko konexio baten menpe egon gabe kon-tsultak egin ditzan.
Egokitutako hizkuntza ereduak pilotutzari buruzko informazioa soilik kudeatuko du eta ontzian eraman daitekeen ordenagailu txiki batean gordeko da.
- Hegan bakarrik edo kopilotu gisa
Pibot hegazkinetara ere konekta daiteke haiekin zuzenean komunikatzeko. Gaur egun, giza esku-hartzea onuragarria ez den muturreko egoeretan erabiltzeko diseinatuta dago.
Robot humanoideak aire-kontrolatzaileekin eta kabinako gizakiekin ere komunikatu dezake ahots-sintesia erabiliz, pilotu edo lehen ofizial gisa jarduteko aukera emanez.
Bere moldagarritasuna hegazkintzaren eremutik haratago doa. 160 cm-ko altuera eta 65 kg-ko pisua du. Pibot-en giza-diseinuari esker, gizakiak ezin hobeto ordezkatu ditzake funtzioetan, hala nola, autoak gidatzea, tankeak maneiatzea edo itsaso zabalean itsasontziak agintzea.
Shimek dio robot hau gizaki bat “eserita eta lanean” dagoen edozein tokitan erabil daitekeela.
“Giza forma agian ez da guztiz eraginkorra, baina Pibot berariaz diseinatu dugu humanoide forma izateko, gauza guztiak gizakientzat eginak daudelako. Zortzi beso eta lau begi izan ditzakegu, baina giza forma optimoa iruditzen zaigu”, Shimek azaltzen du.
Robota garapen fasean dago oraindik eta 2026rako amaituta egotea espero da. Ikerketa-proiektua Defentsa Garapenerako Agentziak (ADD) enkargatu zuen, Hego Koreako defentsa-teknologien ikerketaz arduratzen den gobernu-agentziak, KAISTen arabera. Shimek etorkizunean aplikazio militar posibleak aurreikusten ditu.
